Haargroeistoornissen

10-01-2021 08:41

Steeds vaker worden “haargroeistoornissen” bij konijnen beschreven. Er wordt een relatie gelegd tussen het gebruik van “foutieve” kammen en borstels en vachtproblemen. Maar klopt dit allemaal wel? Wat wordt verstaan onder haargroeistoornissen en heeft dit wel een relatie met het uitwendig behandelen van het haar?

Als we het woord haargroeistoornissen ontleden dan hebben we te maken met een haar die in de groei wordt gestoord. Om een stoornis te begrijpen is enige kennis van de groei van de haar nodig.

Een haar groeit uit de huid van een konijn. Huid en haar van een konijn noemen we vacht. 

Haren dragen bij aan het behouden van een constante lichaamstemperatuur. Ze bieden bescherming tegen weersomstandigheden (zon en koude), bijtwonden en werken als antennen voor het tastgevoel (snorharen).

Haren ontstaan eenvoudig uitgelegd uit een levende haarfollikel die verborgen zit in de huid. Uit de huid komt een zichtbare haarvezel, het haar. Het uitwendige gedeelte van het haar is gemaakt van dood materiaal.

Het haar wordt gesmeerd aan de basis van de huid door talg die door de talgklier wordt geproduceerd. Het haarspiertje kan de haren laten bewegen.  Haren bevatten vetten, water, mineralen, melanine en keratine.

Levenscyclus van haren

Haren groeien in een cyclus. We onderscheiden er drie. 1. De groeifase, 2 de rustfase en 3 de loslaatfase.

Een haargroeistoornis is daarmee een stoornis in de 1e fase van de levenscyclus van de haren.
Omdat deze fase in de hoofdhuid plaatsvindt is het belangrijk om de oorzaak van een haargroeistoornis te zoeken in de huid van het konijn. Ook zoeken we naar oorzaken van buitenaf die invloed kunnen hebben op deze groeifase in de huid.

Wilde konijnen en rassen waarvan het haar nog lijkt op dat van een wild konijn en buiten leven hebben helemaal geen vachtverzorging van de mens nodig. De haren zijn kort en verharen in 2 periodes onder invloed van licht en weersomstandigheden. Door de wind, struiken en vachtverzorging vanuit de groepsleden raakt het konijn de losse haren kwijt.

Rassen met langere haren en konijnen die binnen leven hebben verzorging van de mens nodig.

In de meeste gevallen wordt een borstel of kam gebruikt om losse haren die in de 3e fase zitten uit de vacht te halen. We voorkomen hiermee dat het konijn de losse haren oplikt en er mogelijk problemen ontstaan in de darmen van een konijn. Helaas zijn er veel borstels en kammen op de markt die ook de haren, die in de groeifase zitten, uit de huid trekken. Een borstel of kam die haren in de groeifase uit de huid van een konijn trekken kunnen daarmee haargroeistoornissen veroorzaken.
Het is bewezen dat wanneer haren in de groeifase uit de huid worden getrokken, sneller terugkomen. Soms dikker, soms dunner. Daarbij is aangetoond dat de vacht van een konijn dat binnen woont bij een constante  kamertemperatuur, niet in een natuurlijk ruiproces komt en het konijn het hele jaar door blijft verharen. Het wordt er allemaal niet beter op wanneer dan ook nog gebruik wordt gemaakt van borstels en kammen die de haren in de groeifase er uit trekken,

Ons advies
Probeer zo veel als mogelijk het konijn met vochtige handen te aaien om op deze manier de losse haren uit de vacht te halen. Loszittende plukjes haar kunnen voorzichtig met de handen uit de vacht worden gehaald.
Een borstel met zwijnenhaar kan worden gebruikt om de losse haren voorzichtig uit de vacht te borstelen. Konijnen met lange vachten zoals een Angora of Teddy Widder hebben andere vachtverzorging nodig. Omdat sommige vachten snel klitten is een regelmatige knipbeurt erg belangrijk. Meer informatie is te vinden in het boekje "Vachtverzorging". Dit boekje is tevens het lesmateriaal van de opleiding PD Konijnen Trimmen.